(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)
چکیده
بازشناسی اندیشه‌ها و رفتارهای فرق و مذاهب اسلامی یکی از نیازهای علمی جامعه به شمار می‌آید. زیرا می‌تواند به شناخت دیدگاه‌های مختلف اعتقادی و مذهبی که در ادوار مختلف تاریخ اسلامی وجود داشته و آثاری که از خود بر جای گذاشته کمک کند. از جمله این فرق که تأثیرات درخور توجهی داشته، فرقه خطابیه است. رئیس این فرقه محمد بن مقلاص اسدی، معروف به ابوالخطاب بوده که در نیمۀ نخست سدۀ دوم، افکار غالیانه را ترویج می‌کرده و پیروانی داشته است. نوشتۀ پیش رو به این سه مسئله پاسخ داده است: 1. چه عواملی سبب غلو
غلو به معنای خروج از اعتدال است. این اندیشه در ادبیات دینی راجع به نظریاتی که به نوعی از اندیشه‌های اصیل و ناب دینی تجاوز می‌کنند، اطلاق می‌شود. تاریخْ به طور خاص، از برخی اندیشه‌ها به عنوان اندیشه‌های غالیانه و از برخی افراد به عنوان غالیان یاد کرده است. در این نوشتار به دنبال تتبع تاریخیِ اندیشة غلو هستیم. بر اساس مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق، اعتقاد به الوهیت اشخاص، حلول خدا در انسان، تناسخ، تشبیه و تفویض امر عالم به امامان مهم‌ترین اعتقادات غالیانه بوده که گاه به انگیزه، ارتزاق و کسب
فرق جمع فرقه و به معنای گروه‌ها و دسته‌هایی است که پس از رحلت پیامبر(ص) در ربیعالاول سال دهم هجرت بر اثر بروز اختلاف میان مسلمانان بر سر امامت و جانشینی پیامبر(ع)، آنان را به دو گروه بزرگ شیعه و سنی تقسیم کرد.[1] شیعه: در لغت به معنای یاران و پیروان و در عرف فقها و متكلمان خلف و سلف بر پیروان علی(ع) و فرزندانش اطلاق می‌شود و همه‌ی فرقههای شیعه معتقدند كه امامت از مصالح عامهاى نيست كه به نظر امت واگذار شود، بلكه امامت ركن دين و پايه اسلامست که پيامبر نه از آن غافل شده و نه آن را به امت تفويض
فطحیه، فطحیه فرقه ای از شیعه است که امامت را پس از امام صادق علیه السلام، حق فرزند بزرگتر او (عبدالله افطح) میدانند .افطح در لغت به کسی اطلاق می‌شود که دارای سر و یا پاهای پهن باشد(1) و از آن جا که عبدالله دارای سر یا پایهای پهن بود، وی را افطح و پیروانش را افطحیه یافطحیه مینامند.(2)
فرقه های درون شیعی دوران امامت امام رضا علیه السلام (با تکیه بر فطحیه و واقفیه)
در زمان خلافت یزید اموى، جنبش شیعیان على(ع) در کوفه به صورتى بارزتر در قالب یک جنبش مذهبى پدیدار شد. تشکلى مرکب از افرادى از نجباى قبایل عرب کوفه شکل گرفت که مى خواست به جبران همدستى خود در شکست ~حسین علیه السلام=امام حسین علیه السلام به طور واقعى توبه کند و شمشیر به دست گیرد. این گروه توابین شعار «یالثارات الحسین» را سردادند، هرچند اهدافشان هنوز روشن نبود.
جامعه شیعیان، در جریان انتشار خبر شهادت امام موسی کاظم(ع) با چهار واکنش متفاوت مواجه شد: گروه نخست بر این خبر صحه گذاشت و قائل به امامت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) شدند. در مقابل، برخی شهادت حضرت را انکار کردند و دسته‌ای دیگر علی‌رغم پذیرش این خبر، قائل به رَجعت ایشان شده، دسته چهارم شکاکانه در میان ایستادند. وجه تشابه گروه دوم و سوم اعتقاد به ختم سلسله امامت در امام موسی کاظم(ع) و قول به «قائم» و «مهدی» بودن ایشان است. در تاریخ از این دو گروه به نام واقفه یاد شده است. پیدایش واقفه معلول دو علت
بخش مهمي از آموزه هاي دين مبين اسلام را مباحث عقيدتي تشكيل مي دهد كه قرآن كريم در آيات فراواني بدان پرداخته و مردم را به اعتقاد و ايمان به آن فراخوانده است. مسلمانان در زمان رسول اكرم (ص) با توجه به حضور آن حضرت در جامعه اسلامي و نيز به سبب پرهيز بيشتر آنان از هوي و هوس از هرگونه تفرقه و فرقه گرايي عقيدتي به دور بودند، ولي پس از وفات رسول خدا(ص) اختلاف نظرها ميان آنان آغاز شد و كم كم فرقه هاي متعددي در ميان مسلمانان پديد آمد. بحث از عناصر دخيل در پيدايش فرقه ها، يكي از مباحث مهم در زمينه فرق
