چکيده
با توجه به پیدایی مدعیان مهدویت در طول تاریخ، نحوه پیدایش فرقهها و جریانها در دوران مختلف، یکی از پرسشهای اساسی است و در کنار آن، بررسی زمینهها و علتهای امتداد و عدم آن از اهمیت خاصی برخوردار است. درپی همین اهمیت و دغدغه مستمر دلسوزان و حافظان اسلام ناب و فعالیتهای فراوان برای حفظ شیعیان و به طور خاص براي جوانان؛ این نوشتار در صدد پاسخگویی به چگونگی پایدار ماندن عوامل تقویت وتضعیف امتداد تاریخی مدعیان مهدویت است. در اين پژوهه دادههای منابع فرق و جریانهای انحرافی از طریق مطالعات