آسیب شناسی انتظار

چکيده

با توجه به پیدایی مدعیان مهدویت در طول تاریخ، نحوه پیدایش فرقه‌ها و جریان‌ها در دوران مختلف، یکی از پرسش‌های اساسی است و در کنار آن، بررسی زمینه‌ها و علت‌های امتداد و عدم آن از اهمیت خاصی برخوردار است. درپی همین اهمیت و دغدغه مستمر دلسوزان و حافظان اسلام ناب و فعالیت‌های فراوان برای حفظ شیعیان و به طور خاص براي جوانان؛ این نوشتار در صدد پاسخگویی به چگونگی پایدار ماندن عوامل تقویت وتضعیف امتداد تاریخی مدعیان مهدویت است. در اين پژوهه داده‌های منابع فرق و جریان‌های انحرافی از طریق مطالعات

چکیده

چيستي و تنوع ترفندهای مدعیان مهدویت، از جمله پرسمان‌هاي فربه و اندیشه خیز در عرصه مطالعاتی مهدویت است. با وجود رویکرد فراگیر به پدیده مدعیان، کاوش‌ها در زمينه ترفند شناسی مهدویت اندک و اين مقوله با رويكرد روان‌شناختي مورد مطالعه قرار نگرفته است. این جستار با اذعان به اهمیت موضوع و با رسالت بررسی ترفند‌های مدعیان مهدویت در ایران معاصر و با روش توصیفی – تحلیلی به فرجام رسیده است.

برخی از مستندات، نظیر فایل‌های صوتی و تصویری، پروند‌ه‌های قضایی مورد

چکيده

بسیاری از مدعیان دروغین، به تأویل نصوص و مفاهیم دینی مهدویت رو آورده و با ابراز برداشت‌های باطنی و جدید از آموزه مهدویت سعی کرده‌اند، ضمن مشروعیت بخشی به آیین خود ساخته، حمایت موعودباوران را به خویش جلب کنند. این پژوهش، با هدف پیشگیری از جریان­های تأویل­گرا و مقابله با آن‌ها، با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بازشناسی شیوه­های تأویل مدعیان مهدویت و ترسیم علل مردود بودن تأویلات آنان، با تبیین ضوابط و معیارهای تأویل می­پردازد. یافته­های تحقیق در گونه­شناسی شیوه­های تأویل، حاکی از مواردی

چکيده

شناخت دقيق آراي مستشرقان درباره معارف اسلامي و نقد علمي ديدگاه‌هاي آنان، براي مسلمانان داراي ضرورتي انكارناپذير است. به همين منظور، در پژوهش حاضر تلاش شده است با روش توصيفي- تحليلي، به معرفي و آسيب شناسي مقاله دجال در «دايرة المعارف قرآن ليدن» پرداخته شود. «نيل رابينسون»، نويسنده مقاله، مطالب مربوط به دجال را با استناد به کتاب مقدس و روايات اسلامي بررسي کرده است. رويکرد تطبيقي بين کتاب مقدس و روايات اسلامي که در مقالة يادشده به چشم مي‌خورد، از محاسن آن محسوب مي‌شود. استفاده از برخي

چکيده

جریان «احمد الحسن بصری»، یکی از جریان‌های خطرناک در موضوع مهدویت است و به دلیل بعضی ویژگی‌ها، متمایز از سایر مدعیان. از سویی، در چند سال اخیر، فعالیت‌های تبلیغیِ این جریان در اشکال مختلف تبلیغی افزایش یافته و از سوی دیگر، گرایش بعضی از مذهبی‌ها به این جریان، حساسیت موضوع را افزایش داده و لذا ضرورت نقد و بررسی این جریان و نشان دادن اشکالات آن را دو چندان می‌کند. احمد الحسن بصری که مدعی است مهدی اول و یمانی موعود است، خود را همانند دیگر امامان، بهره‌مند از علم الاهی و از هرگونه اشکال و

چکيده

تغيير سبک زندگي طبقه‌اي خاص در جامعه ايران که به ويژه از طرف طبقه روشنفکر و به اصطلاح فرنگ رفته در کشور ملموس بود و فشارهاي اقتصادي و سياسي، به ويژه واقعه‌اي نو با نام مشروطه موجب سردرگمي تعدادي از متدينين گرديد و گمان به نهايت رسيدن ظلم و جور وعده داده شده قبل از ظهور را داشتند. از اين رو، يکي از دوره‌هاي پرکتاب در زمينه مهدويت، دوره قاجاريه محسوب مي‌گردد و نويسندگاني مانند علي اصغر بروجردي، سيد اسماعيل نوري، شيخ ابوالحسن مرندي و گورتاني از جمله وعاظي بودند که در اين زمينه تاليفاتي به

چکيده

«تأويل‌گرايي» و «تفسير به رأي» نسبت به آموزه‌هاي اسلامي، از کژانديشي‌هايي است كه دامنگير برخي از فرقه‌ها و جريان‌هاي انحرافي شده است.

«قيامت» در قرآن كريم و آموزه‌هاي مسلمانان، مفهوم روشني دارد. از اين‌رو، در اين زمينه شك و شبهه‌اي براي قريب به اتفاق آنان وجود ندارد.

در دو سده اخير، با پيدايش دو جريان بابيت و بهائيت، ادعاهاي نادرستي مطرح گرديده كه تأويل آموزه «قيامت موعود» مسلمانان از رستاخيز و جهان پس از مرگ؛ به معناي «قيام قائم» و نسخ شريعت گذشته و

چکيده

پيشوايي معصومان:، به دو دوره تقسيم شده است: دورة حضور و دورة غيبت. هر يک از اين دوره‌ها، داراي ويژگي‌هايي متمايز از ديگري است. يکي از ويژگي‌هاي دورة حضور، فراهم‌بودن همة زمينه‌هاي راهنمايي مردم به سوي حق و دوري از انحرافات و بي‌راهه‌ها بوده که در دورة پس از آن، با غيبت امام7، زمينة پديدآمدن و گسترش جريان‌هاي انحرافي توسعه يافت.

البته ديري نپاييد که بيش‌تر اين جريان‌هاي باطل و مدعيان دروغين، به سبب هدايت‌هاي ظاهري و باطني امام غايب، روشنگري‌هاي

چکیده

بهره­گیری از «تأویل»، از بارزترین شگردهای جریان­های انحرافی در موضوع مهدویت است؛ چراکه تأویل راه سوء استفاده از نصوص دینی را به منظور توجیه عقاید فرقه­ای برای آنان می­گشاید؛ به نحوی که می­توانند خود را برای دین­باوران تزیین کنند و مشروعیت خویش را به دیگران بنمایانند. شناخت ویژگی­ها و شاخصه­های تأویل در فرقه­های انحرافی مهدویت، زمینه فعالیت آنان را از بین خواهد برد و آسیب­های این فرقه­ها را کاهش خواهد داد. ازاین­رو، این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، به شاخصه­ها و ویژگی­های تأویلات

چكيده

پديده جهاني شدن با ايجاد دگرگوني در ابعاد مختلف زندگي ـ به ويژه بعد فرهنگي جوامع ـ مسأله‌اي است که خواه نا خواه ذهن تحليلگران اجتماعي را به خويش مشغول كرده است. بر اين اساس، بيشترين دلمشغولي تحليلگران، متمرکز بر آسيب‌هاي فرهنگي‌اي است که جهاني شدن در جوامع ايجاد مي‌كند.

با اين وصف، نگارنده بر آن است كه به بررسي آسيب‌هايي بپردازد که جهاني شدن مي‌تواند براي فرهنگ مهدوي ايجاد مي‌كند، لذا با بررسي پيامد‌هاي جهاني شدن در عرصه فرهنگي، آن را در چالش با فرهنگ مهدوي دانسته و معتقد است از