چكيده
با نگرش عقلي، فطري و تاريخي، بشر براي پيشبرد زندگي ورسيدن به هدفهاي اجتماعي، به تشكيل جامعه نياز دارد؛ يعني طبق دادههاي عقلي، فطري و تاريخي، زندگي بشر بدون تشكيل جامعه، سامان نمييابد. از جمله عواملي كه در ساماندهي جامعه به سوي مقصود و هدف، تأثيرگذار ميباشد، مقوله اتحاد و همبستگي است؛ چنانكه در اين زمينه از اميرمؤمنان، علي(ع) چنين نقل شده است:
امتهاي پيشين مادامي كه با هم يد واحد بودند، همواره در حال پيشرفت و شكوفايي بوده و به عزت و اقتدار و خلاقيت و وراثت زمين نايل گشته، رهبر و
منجی در ادیان
آنچه در پى مىآيد ترجمهاى است از مقالهى Messianism (مهدويت) كه در دائرة المعارف دين جلد 9 صفحه 469 الى 481 ويراسته ميرچا الياده توسط شركت انتشاراتى مك ميلان نيويورك آمريكا در سال 1987 به چاپ رسيده است. طبيعتاً ديدگاه دانشمندان و دينشناسان غربى نسبت به ويژگىهاى حضرت مهدى(عج) تا حدود زيادى متأثر از متون و شخصيتهايى است كه با جايگاه عصمت، مبانى غيبت، تاريخ زندگى ايشان و به طور كلى ديدگاه شيعهى دوازده امامى نسبت به آن حضرت، آشنايى كاملى نداشتهاند، همچنان كه در قسمت كتابشناسى اين مقاله
چكيده
يكي از عارفان معروف جهان اسلام، "محيالدين ابن عربي" است. وي با اينكه به مذهب تسنن شهرت دارد، بسياري از اعتقادات او مانند عقايد مذهب تشيع است؛ از جمله آن عقايد، عقيده به حضرت مهدي موعود(عج) و نحوه ظهور او ميباشد. مطالعه برخي آثار او به ويژه باب مبسوط 366 فتوحات مكيه كه در اين زمينه نگارش يافته است، نظريه مقاله حاضر را بيان ميكند.
ابن عربي درباره حضرت مهدي(عج) ميگويد: "او از نسل پيامبر(ص) و از فرزندان فاطمه( و جدش حسين بن علي(ع) است". سپس اسامي امامان را تا پدر آن حضرت ذكر كرده و
۱- قرآن و دولت آخر الزمان:
قرآن و روایات متواتره اسلام و کتب مقدسه آسمانی عموماً و نوشته های گروهی از مدعیان نبوت احیاناً ، به الحان گوناگون وتعبیرات مختلف، بشریت را به یک آینده درخشان و عصر مشعشعی نوید و بشارت داده اند، که جهان در آن عصر ، روضه رضوان شود، نمونه ای از حیات در بهشت برین در همین جهان تشکیل گردد که گویی جهان، آفرینش نوینی به خود گرفته است.
در آن عصر ، زمام اجتماع کبیر جهانی از دست بیدادگران بیرون رود و حکومت و داوری بدست با کفایت برگزیدگان خدا و پرهیزگاران افتد. و ریاست و
انديشة تشكيل جامعهاي عاري از ظلم و ستم و تبعيض كه در آن معيارهاي عالي معنوي و انساني يا به عبارتي دموكراسي واقعي حاكم باشد، از ديرباز در ذهن بشر از جايگاه و اهميّت خاصي برخوردار بوده و هست. از زمانيكه افلاطون در آراي خويش مدينة فاضله را عنوان ميكند، تا قرنها بعد كه اين انديشه بهصورت ((يوتوپيا))[1] يا شهر آرماني در آثار نويسندگان و فلاسفه تجلّي مينمايد، ميتوان جلوههاي گوناگوني از چنين تفكري را بازيافت.
به عبارتي، ميتوان به جرأت اذعان نمود بشر از آن هنگام كه ابتداييترين جوامع
عقیده به مهدویت و باور به ظهور و قیام مهدی موعود- به عنوان نجات دهنده عالم بشریت و اصلاح گر موعود- باور و اعتقادی است که براساس کتاب و سنّت، پدید آمده و بیشتر مسلمانان به آن اذعان دارند. این باور داشت- به عنوان اندیشه اصیل اسلامی، بر پایه استوارترین دلایل عقلی و نقلی بنا نهاده شده و هیچ یک از مسلمانان- به جز عده ای اندک، به انکار و یا تردید آن نپرداخته است.
«اهل سنت و شیعه، در طی اعصار و مرور قرن ها، بر این اتفاق داشته و دارند که در آخر الزمان، یک نفر از اولاد رسول صلّی اللّه علیه و آله
از دو قرن پيش. مستشرقان با انگيزههاي تبشيري و استعماري و در برخي موارد عملي، راهي مشرق زمين گشتند؛ و به جهت ناآشنايي و عدم دسترسي به منابع اوليه، چهره ناقص و نادرستي از تعاليم اسلام ارائه دادند.
برخورد آنان با مهدويت نيز، به دنبال ظهور متمهدياني چون مهدي سوداني يا مطالعهِ كتبي مانند مقدمهِ ابن خلدون بوده، كه احاديث مهدويت را مجعول و نادرست ميشمرد.
البته كساني چون پروفسور هانري كربن، به جهت آشنايي با مرحوم علامه طباطبايي، به حقايقي در
براساس مطالعات و بررسی های صورت گرفته در متون دینی مذاهب مختلف و باورها و اعتقادات اقوام و ملل جهان، اعتقاد به ظهور «منجی و مصلح جهانی» و باور داشت آینده ای روشن و مطلوب، عقیده ای عمومی و فراگیر است و اختصاص به یک یا دو مذهب ندارد.
تمامی ادیان ابراهیمی و بیشتر مذاهب موجود، معتقد و منتظر آمدن «نجات دهنده ای» در واپسین دوره از تاریخ هستند که در آن عصر طلایی، جامعه جهانی، آکنده از صلح و صفا، معنویت و نورانیت و قسط و عدالت خواهد بود.
کاستی ها و دشواری ها، زدوده شده و رذایل و ناراستی ها از