شیعه شناسی

در سال دهم بعثت دو حادثه دردناك و جانسوز بر پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله وارد گشت، چنان كه در تاریخ آمده است: «وَردَ عَلَی رَسولِ الله أمْران شدیدانِ عَظیمانِ وَ جَزَعَ جَزَعاً شدیداً؛ دو امر بزرگ و سخت بر پیامبر وارد شد به گونه‌ای كه فریاد و ناله شدید حضرت بلند شد.» آن دو امر یكی رحلت جانسوز ابوطالب بود که در 26 رجب سال دهم بعثت و یا هفتم رمضان، همان سال واقع شد، و دیگری وفات یار فداكار آن حضرت، خدیجه كبری بود كه در دهم رمضان همان سال اتفاق افتاد.

آنچه در

چکیده

پدیدۀ نصب یا ناصبی گری، از مفاهیمی است که در تاریخ مسلمانان شکل گرفته است. معنای لغوی نصب، برپا کردن بوده و سپس به معنی دشمنی و جنگ درآمده و در این معنی اخیر کاربرد وسیعی پیدا کرده است. این واژه ابتدا در متون شیعی کاربرد اصطلاحی یافته و مراد از آن، دشمنی با علی علیه السلام و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله است. در این تحقیق، ضمن بررسی معانی لغوی و اصطلاحی نصب، با تبیین مفهوم این واژه در متون فقهی و اشاره به برخی از احکام ناصبی، سعی شده تصویر صحیحی از مفهوم نصب و ناصبی گری ارائه شود

مصاحبه با دكتر تقي زاده(مسئول مركز مطالعات شيعه‏ شناسي)

- با توجه به اينكه حضرتعالي از بنيانگذاران مركز مطالعات و تحقيقات شيعه‏ شناسي هستيد، بفرمائيد هدف از مطالعه و تحقيق در رابطه با شيعه و شيعه‏ شناسي چيست؟

من هم از التفات و توجه شما، صميمانه تشكر مي‏كنم. در سال 73 در دوران تحصيل، در بيرون از كشور، به اين خودآگاهي دست‏يافتم كه حجم قابل توجهي از جماعت غير مسلمان، در زمينه شيعه‏ شناسي، تحقيق مي‏كنند و بعد هم معلمي و تدريس مي‏كنند و بعد تمام عمرشان را در زمينه ‏هاي مربوط به مطالعات شيعي مي‏گذرانند. بخش (Department) بزرگي از مراكز تحقيقاتي بزرگ و از

چکیده

در یکی از آیات قرآن و برخی روایات، از «دوران‌های فترت» سخن به میان آمده‌است. گمان برخی مفسران و فرهنگ­نامه‌نویسان آن ‏بوده که ادوار فترت، ادوار خلوّ زمین از برگزیدگان خداست؛ ازاین­رو، «فترة من الرسل» را «دوران گسستگی بین رسولان» معنا ‏کرده‌اند.‏ تحقیق حاضر، برداشت مزبور را به چالش می‌کشد و شواهد نادرستیِ این تفسیر را به دست می‌دهد. کاربردهای متنوع ‏ریشه «فتر» و واژه «فترت»، گویای آن است که فترت به معنای «ضعف و رخوت» است نه «انقطاع و گسستگی»؛ و دوران­های فترت نیز ‏به دوران­های ضعف و

تشيع و غربت آن در عصر حاضر

خدا را شكر مي كنم كه در عصري زندگي مي كنيم و در شرايطي كه زمينه رشد معرفت نسبت به حقايق اسلام و حقايق تشيع فراهم شده و بخصوص در اين كشور اهل بيت ـ عليهم السلام ـ به بركت فداكاري هاي علماي بزرگ, به ويژه رهبر عظيم الشأن, امام راحل ـ رحمه الله عليه ـ, و ياري مردم مخلصي كه جان هاي پاك خود را براي احياي اسلام و تشيع فدا كرده اند, امكانات بيشتري براي خدمت گزاري به اسلام و تشيع و برخوردار شدن از انوار معارف اهل بيت ـ عليهم السلام ـ بيش از همه جاي دنيا فراهم شده است. اين نعمتي است كه به هيچ وجه توان ارزيابي آن را

چکیده

تبری و تقیه دو آموزه مقبول امامیه می‌باشند که از حوزه اعتقادی، آغاز و به بُعد رفتاری، ختم می‌شوند؛ این دو آموزه، دارای دو نتیجۀ متفاوت‌اند: تقیه، مؤمنان را به رفتار محافظه‌کارانه و حفظ شرایط موجود فرا می‌خواند، اما تبری، صراحت در ابراز عقاید و بیان حقایق را به شیعیان پیشنهاد می‌دهد. این­دو، شیعیان امامی را به دو جهت مخالف سوق می‌دهند. بررسی آیات و روایات مربوط به تبری و تقیه، در نگاه نخست نشان از تقابل آنها دارد؛ ولی با دقت در دلالت این منقولات و توجه به اقسام تقیّه و تبری، درمی‌یابیم

معني شيعه:

كلمه «شيعه» در عربي به معني پيروان و ياران مي‎باشد.[1]و در اصطلاح به قول شهرستاني «شيعه كساني هستند كه تنها علي ـ عليه السلام ـ را پيروي كرده و معتقد به امامت و خلافت او از طريق نص هستند و مي‎گويند امامت از او خارج نمي‎شود مگر با ظلم»[2] در قرآن نيز در موارد متعددي شيعه به معناي پيروان و ياران آمده است و در روايات نبوي لفظ شيعه به معناي پيروان و دوستان علي ـ عليه السلام ـ آمده است و شيعه در منابع شيعي بيش از يك معنا و مفهوم ندارد و آن عبارت از كسي است كه اعتقاد به جانشيني علي ـ عليه السلام ـ و

چکيده

«جامعه آرمانی» از دیرباز در فرهنگ­ها و ادیان مختلف مورد گفت‌وگو بوده­ است. تحقق جامعه آرمانی، نیازمند مقدماتی است که مهم­ترین آن‌ها، تغییر نگرش افراد جامعه است؛ زیرا نوع نگرش افراد، بر رفتار آن‌ها مؤثر بوده و عملکرد و رفتار آحاد جامعه است که اجتماع را می­سازد. براساس فرهنگ قرآنی، نگرش­ افراد در قالب دو نگرش «تکاثری» و «کوثری» قابل بررسی است. مستکبران­ و دنیا­طلبان، به دنیا نگرش تکاثری دارند و تمام اعتباریات را فقط از آن خود دانسته و برای تحقق کثرت­طلبی­شان، دائم به دنبال افزایش سلطه بر

 چکیده

مفهوم جامع خدا در کتاب‌های مقدس ادیان الهی با عناوین مختلفی مطرح شده است؛ در قرآن، کتاب مقدس مسلمانان، با عنوان «اَلله»، در اَوِستا، کتاب مقدس زرتشتیان، با عنوان «اَهورامَزدا»، در تورات، کتاب مقدس یهودیان، با عنوان «یهوه» و در اِنجیل، کتاب مقدس مسیحیان، با عنوان «پدر آسمانی». پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا همة عناوین مزبور به یک حقیقت اشاره دارند و کاملاً بر یکدیگر منطبق‌اند یا این‌که تفاوت‌هایی در این نام‌ها وجود دارد. بدین منظور، نویسنده به روش توصیفی ـ تحلیلی ـ

چکيده

کاربردهاي «جامعه آرماني دين» مهدويت در بدنه جامعه منتظر، از جمله مسائل مهم و قابل توجهي است که به دليل نقش اجتناب‌ناپذير آن در تحقق الگويي روشمند که بتواند اهداف و انتظارات جامعه ديني‌ ‌را فراهم کند، مورد توجه محققان و انديشمندان قرار گرفته‌است؛ به ويژه اين‌که امروزه وجود تمايلات ديني در جوامع جهاني و حضور تأثيرگذار و انکارناپذير دين، به سرعت در حال توسعه است. جامعه منتظر، در صورتي مي‌تواند در ترسيم وضعيت آينده جهان، جامعه‌اي با کيفيت و اثر‌گذار و الگويي براي ديگر ملت‌ها باشد که بر