چکیده
تئوری کلام جدید در غرب وحی را امری غیر حقیقی و غیر معرفت بخش می دانند. قرآن منبع اصلی آیین اسلام است؛ اگر در حق بودن، معرفت آفرینی و فهم پذیری آن، تشکیک شود، کارکرد هدایتی خود را از دست خواهد داد. قرآن از سه شاخصۀ جامعیّت، جهانی و جاودانی بودن بر خوردار است. لازمۀ این اوصاف تکیه بر اصول و منطق متقن و استوار است. نظام معرفتی قرآن بر اصولی استوار است که مطابق فطرت و مورد وثوق عقل است. این اصول عبارتند از: آزادی اندیشه، ارائه شناخت علمی و یقینی، تحریص مخاطب به تدبّر، تفکّر و تعقّل، نهی از متابعت از شکّ و ظنّ و نفی خرافه. همچنین قرآن برای دعوت مردم و تعلیم معارف خود از همۀ شیوه های اقناعی عقلا بهره می گیرد، تا مخاطب، با هر بضاعت علمی و ذائقۀ معرفتی که دارد، از آن بهره ببرد. شیوه های اقناعی قرآن عبارتند از: برهان و حکمت، موعظه حسنه، جدال احسن و بهره گیری از حس و تجربه لازمۀ اصول معرفتی و گفتمان عقلایی قرآن این است که ماهیتی واقع گرا و معرفت بخش و فهم پذیر داشته باشد.
نویسندگان
سید مصطفی مناقب 1 سیفعلی زاهدی فر 2 1 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
