آموزه های شیعه

چکیده

یکی از باورهای مشترک میان شیعۀ امامیه و ایرانیان زرتشتی، آموزۀ رجعت و حیات دوبارۀ برخی از انسان‌ها قبل از رستاخیز ‏عام است. این امر سبب شده برخی از مستشرقین که در 150 سال اخیر به دنبال تبارشناسی ادیان شرق بوده‌اند، ادعای ‏تأثیرپذیری باور رجعت در میان شیعیان را از آموزه‌های ایران باستان مطرح نمایند.‏ این مقاله پس از بیان احتمالات متصور در تأثیرپذیری باورهای شیعه -به ‌ویژه باور رجعت- و بیان این­که ‏اشتراک برخی از باورها در میان ادیان الهی (درصورتی‌که دین زرتشت را آیینی آسمانی قلمداد

چکیده

آیا می‌توان تعالیم عرفان و تصوف اسلامی و آموزه‌های صوفیانه را به حقیقی و غیرحقیقی، یا مثبت و منفی تقسیم کرد و وجه تمایزی برای عرفان مثبت از منفی قائل شد؟ اگر پاسخ مثبت است وجه تمایز آن کدام است؟ نوشتار حاضر به اختصار در صدد پاسخ‌گویی به این پرسش‌هاست. بر اساس یافته‌های نگارندگان مقاله، عارفان برجسته اسلامی همواره بر نکاتی تأکید داشته‌اند که آنها را می‌توان عناصر قوام‌بخش و وجه ممیزه عرفان حقیقی و مثبت از عرفان غیرحقیقی و منفی دانست. چهار عنصر اصلی شریعت‌محوری، خلوص، ریاضت مشروع و ولایت

 چکیده

برائت واژه­ای قرآنی و درون­دینی، و به معنای گونه­ای انقطاع قلبی و عملی از هر­گونه رفتار، عقیده یا اهل باطل است. متون وحیانی، دشمن خدای متعال و منکر ارکان رسالت را مصداق بارز اهل باطل معرفی می­‌کند. برائت هر­چند در مفهوم، با واژه‌هایی ­چون لعن، بغض، سبّ و عداوت همخوانی کامل ندارد، ولی ممکن است این واژه‌ها در مصداق، نشانه‌ای برای برائت به حساب آیند. برائت در ادبیات وحیانی، علاوه بر معنای لغوی و اصطلاحی، ممکن است گونه­‌ای تفکیک عقیده و اندیشه را هم شامل شود که با توجه به شدت و ضعف

چکیده

این مقاله دربارة احادیث غلوآمیزی است که در دو گروه شیعه و اهل سنت وارد شده است. بدین‌منظور ابتدا مفاهیم واژه‌ها‌ی اصلی این بحث را مطرح می‌کنیم. سپس به معیارهای تشخیص غلو می‌پردازیم که عبارت است از: راویان (نقد خارجی) و نقد حدیث (نقد داخلی). پس از اشاره‌ای کوتاه به نقد خارجی، در نقد داخلی، معیارهای تشخیص غلو در احادیث را بررسی می‌کنیم که عبارت‌اند از: تعارض با قرآن، تعارض با عقل، تعارض با شأن معصوم، تعارض با علم، تعارض با واقعیت، مخالفت با حس و مشاهده، تعارض با تاریخ، جانبداری سیاسی یا

چکیده

شهید اول از عالمان برجسته شیعه در سده‌های میانی، در مکتب کلامی حله، بود. وی، افزون بر تبحر و جایگاهی بلند در دانش فقه، در حوزه اعتقادات نیز صاحب‌نظر بود. شهید با طرح روشمند مباحث فکری کوشید نیاز‌های مطرح در عصر خود را پاسخ دهد. وی در این زمینه به نوآوری‌هایی نیز دست یافت. با مراجعه به رساله‌های کلامی وی درمی­یابیم که وی از روش‌ها و استدلال‌های عقلی برای اثبات و اتقان مباحث اعتقادی بهره فراوانی برده است؛ هرچند از توجه و استناد به ادله نقلی نیز غافل نیست. همچنین، می‌کوشد مسایل اعتقادی را

چکیده

در همه مذاهب اسلامی به دعا توجه شده است. از میان همه این مذاهب، دعا در شیعه جایگاه ویژه‌ای دارد. اهمیت دعا و آثار سازنده آن و نقش مهم گرایش‌ها در نیل به کمال، نویسنده را بر آن داشت که تأثیر دعای شیعی بر گرایش‌های انسان را، که یکی از ساحت‌های وجودی او است، بررسی کند. روش بحث توصیفی‌تحلیلی است. دعای شیعه، خواندن خدا و میل و رغبت به او است. کمال شیعی قرب الاهی است. دعا با تأثیر بر گرایش‌های متعالی انسان زمینه‌ساز نیل به کمال است. به فعلیت رساندن کمال‌طلبی، حقیقت‌جویی، خداجویی و تمرکز بر

چکیده

بدون تردید زن نیمی از پیکره اجتماع است و شخصیت و رفتار او در شکل‌گیری جامعه نقش مهمی دارد. در طول تاریخ مباحث مختلفی در خصوص زن طرح شده که بسیاری از آنها به افراط یا تفریط کشیده شده است. آنچه در این میان قابل توجه است آموزه‌های ادیان آسمانی در این زمینه است. آیات و کلمات متعددی در قرآن کریم، تورات و انجیل به موضوع زن پرداخته که هر یک نشانگر اهمیت آن در این متون مقدس است. آنچه تورات و انجیل در خلقت زن و گناه اولیه آدم مطرح کرده‌اند با آیات قرآن کریم سازگاری ندارد. قرآن برای خلقت زن،

چکيده

«ظهور» به عنوان يک پديده اجتماعي، با رويکرد جامعه شناختي قابل تعريف است. رويکرد جامعه شناختي داراي اقتضائاتي است که در حوادث اجتماعي، از جمله حادثه ظهور ساري و جاري است. قانونمندي و علت مداري در واقع همان اقتضائاتي است که در حوادث اجتماعي به صورت فراگير وجود دارد. ظهور که در فرجام تاريخ به وقوع مي‌پيوندد، بر اساس همين اقتضائات اجتماعي قابل باز شناسي است؛ زيرا قانون عليت که داراي سه شاخصه عموميت، سنخيت و حتميت است؛ با شاخصه عموميت، شموليت خويش را بر همه حوادث مادي و معنوي، طبيعي و

چکیده

بدعت را تمامی فرق اسلامی، به پیروی از کتاب و سنت، حرام می‌دانند. پیروی از هوای نفس، کتمان حق، افترا و ... که در آیاتی از قرآن، مذمت شده، در روایات، به بدعت در دین تفسیر شده است. در سنت، افزون بر زشت‌شماری این عمل و اشاره به خطرهای آن در دنیا و آخرت، بدعت‌گذار، ملعون خوانده شده و تأکید گردیده که اعمال وی نیز پذیرفته نیست. با این همه، چون ماهیت بدعت به درستی روشن نشده، در شناخت و مبارزه با آن، گاه افراط شده و گاه تفریط. مقاله حاضر بر آن است تا جوانب موضوع را بررسی و پس از بیان معنای لغوی

چکيده

بررسي فضاي دوره غيبت صغرا، ما را به اين نتيجه رهنمون مي‌سازد که اماميه در آن دوره در عرصه‌هاي گوناگون اجتماعي جنب و جوش فراواني داشته است. به نظر مي‌رسد با وجود نظريه‌هاي گوناگون در چرايي چنين مواجهه‌اي، «تقيه» به عنوان نظريه مختار، بر روش عملگرايانه آن دوره اماميه بيش‌ترين دلالت را داشته است؛ به طوري که شبکه وکالت به عنوان نهادي از پيش طراحي شده، سازوکار خويش را بر پايه پنهان کاري شديد استوار ساخت و لذا نه تنها مکان حضور امام براي اماميه فاش نشد، بلکه نام امام نيز آشکار نگرديد. همچنين