چکیده
يكي از مهم ترين مباحث كلام اسلامي مسأله امامت و رهبري است، به گونهاي كه اختلاف ديدگاه مسلمانان در آن نخستين انشعاب را در بين شان در پي داشته است و آنها را به دو گروه بزرگ شيعه و سني تقسيم كرده است. از نظر متكلمان شيعه مشروعيت امامت و جانشيني پيامبر بر اساس نصي الهي است، گرچه امامت در بعضي از ابعادش نيازمند به بيعت و مقبوليت مردمي است. يكي از مهمترين دلائل متكلمان شيعه بر امامت اميرمؤمنان علي (ع)، حديث غدير است كه از حيث سند حديثي است متواتر، و اگر اختلافي هست در دلالت آن است كه اهل سنت
امامت و ولایت
چکیده
کتاب الخصائص العلویه علی سائر البریه، نوشته ابوالفتح محمد بن احمد بن علی نطنزی ـ از دانشوران سده ششم هجری ـ در زمره آثاری است که اصل آنها به دست نیامده و مفقود شده؛ اما منقولاتی از آن در کتاب های پس از او زیاد بوده است. بر اساس همین منقولات، شیخ علی آل کوثر ، به بازسازی و انتشار این کتاب پرداخته است. در این تلاش علمی، 147 حدیث در 57 باب گرد آمده است. متن کتاب، همراه با فهارس فنی مرتبط، دویست صفحه دارد و در سال 1433 قمری/ 1390 شمسی توسط مجمع احیاء الثقافه الإسلامیه در قم چاپ شده
چکیده
واقعه غديرخم مورد تاييد کامل منابع شيعه و بسياري از منابع اهل سنت است. پس از ماجراي سقيفه اين امر الهي مورد چالش و بي توجهي واقع گرديد. با توجه به حاکميت فضاي خفقان آميز، از آن پس مسئوليت ابلاغ غدير و نشر آگاهي در مورد جايگاه امامت بر دوش امام علي× قرار گرفت. اين مقاله درصدد است تا چگونگي پرداختن حضرت به موضوع غدير و شيوه ورود ايشان به اين موضوع و پرسش هاي پيراموني آن پاسخ دهد. يافته هاي پژوهش بيانگر اهميت غدير از نظر امام× است و اينکه آن حضرت آگاهي بخشي به اقشار مختلف را در خصوص اين
چکیده
این نوشتار به بررسی بخشی از کتاب مکتب در فرایند تکامل می پردازد که در آن، به تحلیل تاریخیِ «باور شیعیان نسبت به ضرورت قیام مسلحانه توسط امامان علیهم السلام» و ابعادی از «عقیده به مهدویت» پرداخته شده است. در مباحث این بخش از کتاب، نهایتاً امور یاد شده، در تطور «امام شناسی شیعیان» تأثیرگذار دانسته (یا این گونه به مخاطب القا) می شود. در نقد حاضر، به مواردی همچون عدم تطبیق دلیل و مدعی در کتاب، و بازخوانی مدارک ذکر شده در بخشی از پاورقی ها (بخش مربوط به دوران امامت حضرت امام صادق علیه
چکیده
امامت پیشوایان معصوم علیه السلام از دو محور قابل اثبات است: قرآن و روایات معتبر. آیه مودت و روایاتى که در ذیل تفسیر این آیه آمده به روشنى امامت و ولایت عامه اهل بیت علیهم السلام را ثابت می کند. این نوشتار با توجه به این آیه و روایاتى که از طریق اهل سنت نقل شده، مباحث خود را در چهار محور؛ 1ـ ذوى القربى کیانند؟ 2ـ بررسى روایات مربوطه؛ 3ـ رد شبهه های مخالفان؛ 4ـ دلالت آیه بر امامت؛ ارائه می کند و به پژوهش در تفسیر آیه مودت بر اساس منابع اهل سنت می
چکیده
در این نوشتار بر اساس مبنای قرینه گرایی و با ضمیمه سه قرینه به یکدیگر به ارائۀ دلیلی نوین بر امامت دوازده امام شیعه پرداخته شده است. نویسنده نخست به تبیین شیوۀ قرینه گرایی در معرفت شناسی پرداخته، سپس قرائن سه گانه را ذکر کرده است. قرینه اوّل بشارت به تولد دوازده سرور از نسل اسماعیل در تورات است؛ قرینه دوم بشارت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم به ظهور دوازده جانشین پس از خود در میان امت است که در معتبرترین منابع اهل سنت آمده است؛ قرینه سوم که واقعیتی خارق العاده و بی نظیر در
چکیده
غزّالی وجود امام را به ادلة شرعی و اجماع امت، ضروری و برای قوام دین و دنیا مفید میداند؛ اما عصمت را برای امام شرط نمیداند. او معتقد است تنها در امور کشورداری وتجهیز سپاه و... به امام نیاز است؛ و از آنجا که برای انجام این قبیل کارها به علم الهی و لدنّی نیازی نیست، از اینرو، به عصمت نیازی نیست. او مانند دیگر پیروان اهل سنّت، تعیین امام را به انتخاب مردم میداند و هرگونه ادعای نصی از سوی شیعه را بیربط به مسئلة امامت و غیرمتواتر معرفی میکند. از نظر او اگر این اخبار، متواتر
چکیده
چه ادله، قرائن و نشانه هایی در روایات وجود دارند که امامت اشخاص امامان شیعه علیهم السلام را به اثبات می رسانند؟ این مقاله برای پاسخ به این سؤال به جمع آوری و عرضه راه های اثبات امامت اعیان ائمه علیهم السلام در کتب حدیثی شیعه می پردازد. این راه ها در تقسیم بندی کلی در چهار بخش نص، علم غیب، اعجاز و نشانه ها قابل بیان هستند. اثبات امامت علی علیه السلام تخصیصاً از قلمروی مقالۀ حاضر خارج است. چرا که روایات در خصوص ایشان علاوه بر راه های فوق در بحث های تفسیری و قرآنی تمرکز دارد. راه نص دارای
چکیده
این نوشتار به معرفی کتاب مجموعه مقالات علم امام می پردازد. علم امام یکی از بارزترین صفات امامت است که از دیرباز در امام شناسی مورد توجه عالمان و متفکران اسلامی بوده است. از همین رو، دانشمندان شیعی در این باره رساله ها و کتاب هایی نگاشته اند. در این مجموعه 19 رساله و مقاله از دانشمندان شیعه با رویکردهای متفاوت در باب علم امام گرد آمده است.
نویسنده
محمدحسن نادم عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی قم
چکیده
مقاله حاضر عهده دار بررسی و تحلیل انگیزه و اهداف خلفای سه گانه از جنگ ها و فتوحات با تأکید بر دو منبع تاریخی فتوح البلدان و انساب الأشراف، تألیف احمد بن یحیی بلاذری است. این مقاله نشان می دهد انگیزه و هدف فتوحات دعوت به اسلام نبود، بلکه در مرحله اوّل دریافت صدقه از کسانی بود که از حاکمیت آنان سرباز زدند و در مرحله بعد دریافت جزیه و خراج و گسترش قلمرو حکومت مسلمانان بوده است.