نقد دیدگاه مقدسی پیرامون حدیث منزلت در کتاب الرد علی الرافضة

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

264b

 چکیده

محمدبن‌خلیل مقدسی، از علمای شافعی قرن نهم هجری، در کتاب« الرد علی الرافضه»، با ردّ افضلیت حضرت علی(ع) نسبت به دیگر صحابه، اشکالاتی بر«حدیث منزلت» وارد کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی صحت گفتار او با تاکید بر کتب اهل سنت می‌باشد. بررسی منابع مختلف نشان می‌دهد، مقدسی نتوانسته صحت سندی «حدیث منزلت» را انکار کند؛ او به احادیثی مشابه این روایت، جهت فضیلت‌تراشی برای خلیفه اول و دوم استناد کرده که جعلی‌بودن آنها قابل اثبات است. با توجه به بیان مطلق منزلت هارون نسبت به موسی(ع)، حضرت

بررسی گزارۀ «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» و جایگاه آن در اصل امامت

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

256b

 چکیده

مقولۀ امامت، افزون بر کشاکش‌­های عینی، خاستگاه تضارب انگاره­ها در تطبیق آموزه­‌های اسلامی بر مصادیقی خاص نیز شده است. در این میان، استناد به واژگانی شکل­یافته در بستر این تحولات، زمینۀ مشروعیت­بخشی به یک نگاه را مطالبه کرده است. دعوی متزلزل اجماع اهل مدینه بر خلافت فردی خاص، نیازمند مبنایی شرعی بر حجیت بود که از مهم­ترین ادلۀ اثبات این انگاره، متن «لا تجتمع اُمتی علی الضلالة» دانسته شد. نقل معروف دیگر، یعنی «لا تجتمع اُمتی علی الخطأ» در هیچ­یک از مجامع و منابع کهن حدیثی سنی و

رهگیری اندیشه «نصب الهی امامان» در سیره و سخن حضرت زهرا(س)

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

261b

چکیده

امامت در اندیشۀ امامیه، همچون نبوت منصبی الهی است؛ بر همین اساس، انتخاب و انتصاب امام را مانند انتخاب و انتصاب نبی، منحصر در جعل و ارادۀ خداوند می‌دانند. امروزه گروهی از نواندیشان شیعی با ادعای «مطالعۀ تاریخ اندیشۀ امامیه»، باور به «نصب الهی امامان» را فاقد پیشینه و پشتوانۀ تاریخی در عصر ائمۀ نخستین دانسته و آن را نتیجۀ تطوّرات امامتِ شیعی قلمداد می‌کنند که در خلال حوادث و اقتضائات تاریخی، بر اصول فکری شیعه افزوده شده است. تحقیق حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی - تحلیلی و شیوۀ گردآوری

تحلیلی از تفسیر حدیث غدیر به «دوستی» و پیامدهای آن، با تأکید بر منابع اهل سنت

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

254b

 چکیده

پژوهش حاضر با هدف تبیین پیامدهای برداشت «دوستی» از حدیث غدیر، که مختار اهل سنت است، به تحلیل و بررسی این دیدگاه پرداخته است. این نوشتار که از سنخ توصیف و تبیین است، با بهره‌گیری از روش کیفی، در صدد پاسخ به این پرسش است که پذیرش تفسیر «دوستی» از حدیث غدیر، چه پیامدها و تأثیراتی بر اعتقادات پذیرندگان خواهد داشت؟ با مطالعۀ منابع اهل سنت، درمی­یابیم که بسیاری از مسلمانان، نه‌تنها امیرمؤمنان را دوست نداشته‌اند، بلکه به خانه‌اش حمله کرده، با ایشان جنگیده­اند و تا هشتاد سال پس از

وجوه اضطرار به حجت الهی در کلام ائمه(ع)

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

 260b

 چکیده

درک اغلب دین‌مداران از ضرورت وجود حجت بر روی زمین آن است که، در نبود وی، زمین و اهل آن نابود می­ شود. هرچند این مطلب به‌درستی یکی از اساسی‌ترین ابعاد این موضوع به شمار می­ رود، ولی این، تنها وجهی از وجوه گوناگون این موضوع است؛ در این میان، زوایای مهم دیگری نیز وجود دارند که غالباً مورد غفلت قرار می‌گیرند. جایگاه و اهمیت این موضوع، می‌طلبد که آن زوایا، شکافته شده و این موضوع از جوانب متفاوت، مورد توجه قرار گیرد تا به‌تدریج به عقیده‌ای راسخ در میان دین‌مداران تبدیل شود

بررسی انتقادی شبهات القفاری در مواجهه با ولایت تکوینی ائمه اطهارعلیهم السلام

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

250b

چکیده

ولایت ائمه اطهارعلیهم السلام از جمله باورهای اساسی شیعیان است. «ولایت» اقسامی دارد که یکی از اقسام آن «ولایت تکوینی» است. مراد از ولایت تکوینی، قدرت تصرف در کائنات و هستی است که ولیّ در اثر وصول به قرب الهی و به اذن و ارادۀ الهی واجد آن می‌‌شود. نوشتار حاضر ضمن اثبات ولایت تکوینی ائمهعلیهم السلام، در صدد نقد شبهات ناصر القفاری در این باره است. روش گردآوری، کتاب‌خانه‌‌ای و روش پژوهش و اندیشه‌‌ورزی نیز تحلیلی و انتقادی است. با بررسی آیات و روایات اثبات شد که ولایت تکوینی ائمه اطهارعلیهم

ازدیاد علم امام از منظر قرآن

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

259b

 چکیده

ازدیاد علم امام، از مفاهیمی است که در میان احادیث مربوط به علم امام، مورد اهتمام ائمۀ اطهار(ع) قرار گرفته است. هدف این نوشتار آن است که با استناد آموزۀ ازدیاد علم امام به آیات قرآن، این باور حدیثی شیعه را از قرآن استخراج و به آن استحکام بخشد. این نوشتار کوشیده است تا با رویکردی درون­مذهبی و با روش تحلیل آیات، «خانوادۀ احادیث ازدیاد علم امام»را به پنج گروه از آیات، مستند کند. حاصل این پژوهش نشان می­دهد که هرچند در قرآن کریم بر ازدیاد علم امام تصریح نشده است، اما شواهدی از قرآن،

نقد ادعای «وجود نگاه اجلالی و تثبیتی ابن‌تیمیه به فضائل اهل‌بیت(ع)»

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

248b

 چکیده

در مقاله‌ای که با هدف پاسخ به ادعای اجحاف و تقصیر ابن­ تیمیه نسبت به جایگاه و فضائل اهل­‌بیت(ع) منتشر شده، قرائتی متفاوت و غیرواقعی از شخصیت ابن­‌تیمیه ارائه شده است. در آن مقاله، ابن­‌تیمیه چنین معرفی شده است که دارای نگاه اجلالی و تثبیتی به فضائل اهل­‌بیت(ع) بوده و بر موالات، مرجعیت علمی، طهارت و نزاهت انحصاری ایشان، باور داشته است. با توجه به این­که بازشناخت یک شخصیت جز با جامع‌نگری به اقوال و کردار آن شخص محقق نمی‌شود، برای آشنایی با ابن­‌تیمیه باید همۀ تألیفات او را از

واکاوی منهج میرحامدحسین در نقد و بررسی تواتر احادیث در کتاب عبقات الانوار

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

257b

 چکیده

بی­شک کتاب «عبقات الانوار»، اثر علامه شهیر میر حامدحسین لکهنوی، به عنوان ردیه­ای قویم بر بخش‌هایی زیادی از فصل امامت کتاب «تحفۀ اثنی عشریه»، یکی از آثار ارزشمند کلامی در حوزه امامت­پژوهی به شمار می­رود و حاوی مطالب ارزشمندی است که پیگیری نظام حاکم بر احتجاجات و استدلال‌های آن، راهگشای محققین در این حوزه خواهد بود. اتصاف به وصف تواتر، به دلیل حصول نتیجۀ قطعی و علم­آور آن، معیاری اساسی در سنجش اعتبار احادیث اعتقادی به شمار می‌آید. از­این­رو، بررسی روش‌ها و انگیزه‌های نفی صحت و

تحلیل و ارزیابی مناقشۀ اجمال و ابهام معنای «مولا» در حدیث غدیر

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

247b

چکیده

کمتر گزارشی در طول تاریخ می‌توان یافت که نقل آن به اندازۀ فراز اصلی حدیث غدیر (من کنت مولاه...) یقینی و غیرقابل­ انکار باشد. از همین ‌رو، بیشتر کسانی که در پی انکار آن هستند، دلالت این حدیث بر امامت امیرالمؤمنین(ع) را مورد اشکال قرار می‌دهند. یکی از این اشکالات، ادعای اجمال و ابهام در این حدیث به سبب تعدّد معنای واژۀ «مولا» است. این نوشتار، نخست با تحلیل لغوی واژۀ «مولا» در حدیث غدیر، درپی اثبات آن است که با وجود قرائن فراوان، دلالت واژۀ «مولا» بر معنای «سرپرستی» آشکار است. سپس با فرض

X