شبهه شناسی
این مکتوب، به گزارش و تحلیل آراء کسانى مى پردازد که همگى به وجود یک امر واحد، به عنوان علة العلل و یگانه خاستگاه همه درد و رنج ها قائلند و، در پى این اتفاق نظر، اختلاف نظرشان بر سر این است که آن امر واحد کدام است.
مى توان گفت که در این باب، هشت رأى مختلف وجود دارد. از این هشت رأى، چهار رأى در دوران سنت و در دل سنت هاى دینى بزرگ شرق و غرب پدید آمده اند، وچهار رأى دیگر دردوران تجدّد وازدل رویکردهاى انسان گروانه متأخرسربرآورده اند. نویسنده در بازگفتِ این هشت رأى، نخست به چهار رأى سنتى، اعم از
در برخی مساجد صنعاء از بعضی نمازگزاران بسیار شنیده میشود که بعد از نماز میگویند: هدیه میکنیم ثواب قرائت سوره فاتحه را برای ارواح پدران و مادران ما و شما و برای هر کسی که حقی بر گردن ما دارد تا خداوند آنها را در بهشت هایی که از زیر آنها رودها جاری میشود قرار بدهد و از اکنون تا روز قیامت آنها را در بهجت و شادمانی و روشنایی و نور داخل کند و ما و آنها را مورد مغفرت قرار دهد ... و همچنین اینگونه سخن ها را در فاتحه خوانی ها و در هنگام عیادت مریض و نیز در زیارت قبرستان ها و جاهای دیگر
چکیده
دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری، از جمله ادوار درخشان صنایع چوب در ایران است. آثار چوبی بهجایمانده از این دوران، علاوه بر داشتن ارزش فنی و هنری بالا، به دلیل داشتن کتیبههایی با مضامین دینی و اعتقادی، جایگاهی ویژه در زمینه شناخت باورهای دینی و مذهبی مردمان آن اعصار دارند. این امر، لزوم بررسی دقیق و گستردهتر این آثار را موجب میشود. هدف اصلی پژوهش حاضر، معرفی آن دسته از آثار چوبی متعلق به دوره سلجوقی تا آغاز دوره تیموری است که روی آنها، شعارهای خاص شیعیان شامل ادعیه، ذکرها و ... دیده
چکیده مقاله
واکاوی شبهات وهابیان و دستهبندی و قالبریزی آنها میتواند به استخراج گونه شناختی و آگاهی به روشِ ایجاد شبهه توسط آنان بینجامد. نگاشته پیش رو میکوشد افزون بر ارائه این روشها، به راهکار نقد روشمند هر یک از گونههای شبههسازی بپردازد. استقراء شبههها و دستهبندی آنها نمایان میسازد وهابیان بیشتر از چهار روش فراگیر برای ایجاد شبهه استفاده میکنند که عبارتند از: احیاء شبهات منسوخ گذشته، استوار کردن شبهه بر مبنای غلط اعتقادی، بهره بردن از مغالطه، استفاده از روشی غیر علمی همانند اتهام
چکیده
«بیعت» یکی از مفاهیم شاخص در فرهنگ اسلامی است. نگاهی به بارزترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی صدر اسلام با توجه به اندیشه و حجتهای هر گروه، گویای نهادینه بودن باور وفاداری به بیعت در میان آنهاست. در میان عالمان شیعه تقریباً این اتفاق وجود دارد که مشروعیت حاکمیت معصومان: نتیجة نص است و نه بیعت. این مقاله ضمن مفهومشناسی واژة «بیعت»، با اشاره به سیر تاریخی آن در صدر اسلام، مصادیق گوناگون و نقش آن در موضوع امامت در فرهنگ شیعی را بررسی میکند.
کلیدواژهها
بیعت؛ حکومت؛ دموکراسی؛ امامت؛
چکیده
از مهم ترین ویژگی های دین اسلام جهانی بودن، جاودانگی احکام و خاتمیت آن نسبت به ادیان دیگر است. مدعیانی که پس از اسلام دعوی نبوت و دین جدید داشته اند ویژگی سوم را به چالش کشیده اند. در میان مدعیانی که در دو قرن اخیر ظهور کردند، میرزا حسینعلی نوری با ارائة آیین بهاییت از اقبال بیشتری بهره مند شد. آیین بهاییت خود را تداوم و استمرار دعوت ادیان الهی همچون یهودیت، مسیحیت و اسلام می داند. ازاین رو بخش مهمی از آثار تبلیغی و آموزشی بهایی به ارائة توجیه و پاسخ و حل ناسازگاری ظهور بهاییت با آموزة
چکیده
تکفیر پدیدهای است که از زمان امام علی (ع) و ماجرای حکمیت تا کنون همواره جهان اسلام را به خود مشغول کرده است. در دوران معاصر نیز، گروهی از سلفیان، موسوم به تکفیری، با این دستاویز به ریختن خون مسلمانان مباهات میکنند. آنها با استناد به اندیشهها و آرای بزرگان خود، این کار را عمل به دستورهای دینی میدانند. یکی از نظریهپردازان سلفیان معاصر، محمد رشید رضا است. او، که بهشدت تحت تأثیر عقاید ابنتیمیه است، ابعاد و جوانب مسئله تکفیر را بهخوبی بررسی کرده است. این مقاله ملاک و شرایط تکفیر را از
چکیده
اصالت، اعتبار و خاستگاه حدیث شیعه از مباحث اساسی و پربسامد در مطالعات حدیثی خاورشناسان است که در این میان، موضوع «تقیه» و «غلو» به دلایلی چند مورد توجه ایشان قرار گرفته است؛ بررسی و مطالعه تاریخی جامعه اولیه شیعه و تأکید بر وجود مؤثر و گسترده این دو عنصر در آن زمان، از این دلایل مهم است. تردیدافکنی در اعتبار روایات شیعه، تأکید بر وجود متهمان به عدم وثاقت در روایات شیعی و منحصر ساختن شیعه به این دو مسئله و نیز کم یا بیاهمیت جلوه دادن جایگاه مقدس ائمه(ع) از نتایج مهم تحقیقات ایشان
چکیده
سلیمان علی مراد در مقاله «بازنگری در حضور مریم (س) در قرآن» به بررسی انتقادی خاستگاه طرح داستان مریم (س) در قرآن پرداخته است. وی با کاوش در منابع مسیحی و اساطیر یونان و تطبیق آنها با تفاسیر قرآن و کتب تاریخی قرون میانی اسلام، بهویژه آثار جاحظ، به این نتیجه رسیده است که منبع نقل بخش کرامت عیسی (ع) (بارورکردن درخت خشکیده) در داستان مریم (س) در قرآن، انجیلِ شبیه متی و افسانه لتو بوده است. وی این نکته را شاهد استواری بر تأثیرپذیری قرآن از این منابع دانسته است. همچنین، در نگاه وی، مفسران