متکلمان شیعه

آيت الله شيخ مرتضي حائري يزدي

ولادت:
روز چهاردهم ذي حجه سال 1334 ه.ق در يك خانواده متدين و مذهبي و كانون علم و تقوي، از پدري بزرگوار فرزندي به نام شيخ مرتضي در اراك ديده به جهان گشود.
پدر بزرگوارش مرحوم شيخ عبدالكريم حائري مؤسس حوزه علميه قم مي باشد.
اساتيد:
بعضي از اساتيدي كه ايشان از محضرشان استفاده نموده است عبارتند از:
1. سيد محمدرضا گلپايگاني.
2. سيد محمد تقي خوانساري.
3. سيد محمد محقق داماد.
4. حاج شيخ عبدالكريم حايري.
5. سيد محمد حجت كوه كمره‏اي.
6. حاج سيد حسين بروجردي.
7. حاج سيد روح الله خميني.
شاگردان:
حاج آقا مرتضي، بيش از چهل سال تدريس در حوزه علميه قم شاگردان ممتازي تربيت و تحويل جامعه داد كه بعضي از آنها عبارتند از:
1. سيد عباس خاتم يزدي.
2. شيخ حسين شب ‏زنده‏ دار.
3. شهيد محمد مهدي رباني املشي.
4. محمد محمدي ري شهري.
5. شيخ‏ محمد حسين امراللهي.
6. ميرزا محمد پيشوايي ترك آبادي.
7. شيخ محمد حسين بهجتي، (شفق) امام جمعه اردكان.
8. سيد علي آقا محقق داماد.
9. محمد حسين اشعري.
10. سيد حسن آل طه.
11. سيد صادق حسيني مآب يزدي.
تأليفات:
ايشان در كنار تدريس تأليفاتي نيز داشته است كه عبارت است از:
1. ابتغاء الفضيله في شرح الوسيله.
2. رساله‏اي در نماز جمعه‏.
3. كتاب الخمس‏.
4. پرتوي از انوار آسماني.
5. مباحثي در تفسير سوره حمد.
6. رساله‏اي در خلل صلاه‏.
خصوصيات اخلاقي:
مرحوم حاج آقا مرتضي زهد و تقوا، ساده زيستي، دوري از مظاهر فريبنده دنيا، نا ديده گرفتن‏ تشريفات ظاهري، پرهيز از خلاف گويي و تملق و ديگر صفات نيكو را از پدر بزرگوارش به ارث برده بود.
تا آخر عمر در خانه پدريش كه با خشت و گل ساخته شده‏ بود، زندگي كرد. آنقدر مراعات وجوه و اموال عمومي را مي‏كرد. رفع گرفتاري هاي مردم درمانده، بر طرف كردن مشكلات زندگي آنها از ديگر خصوصيات بارز اين مرد بزرگ بود. درب خانه‏اش به روي مردم باز بود، حاجت مندان به راحتي مي‏توانستند نيازهاي خود را با وي در ميان بگذارند و مشكلات خود را به وسيله او حل كنند.
ايشان علاقه خاصي به اهل بيت (عليهم السلام) بويژه‏ حضرت امام رضا (عليه السلام) داشت و به گونه‏اي كه اگر در درس نام علي بن موسي الرضا (عليه السلام) را مي‏شنيد، اشك از ديدگانش سرازير مي‏گشت. به سادات و ذريه پيامبر اكرم (صل الله عليه وآله) علاقه خاصي داشت و براي آنها احترام ويژه‏اي ‏قائل بود.
رحلت:
مرحوم حاج آقا مرتضي حائري پس از عمري تلاش و كوشش در راه احياي‏ دين مبين اسلام و تربيت، عاقبت در شب 24 جمادي الثاني 1406 ه.ق، مصادف با 25 اسفند 1364 ه.ش، روح پاكش به ملكوت ‏اعلي پيوست. سيد محمد رضا گلپايگاني (ره) بر پيكر پاك آن مرحوم نماز خواندند و جنازه را به سوي مسجد بالا سر حضرت معصومه (عليها السلام) بردند و پايين پاي پدر بزرگوارش به خاك سپردند.