سیر تأویل نزد اسماعیلیان

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

چکیده

مقالة حاضر گزارش مختصرى است از سیر تأویل نزد اسماعیلیان از آغاز تا دورة معاصر. نویسنده این سیر را به پنج دوره تقسیم مى‌کند: دورة اولیه که تأویل هنوز به شرح نظام‌مندی دست نیافته است، دورة فاطمیان که ویژگی‌اش حفظ تعادل میان ظاهر و باطن است، دورة الموت که در آن ارزش باطن بالا رفت اما ظاهر همچنان گام نخست در تشرف تلقی می‌شد، دورة گنانى که در آن تأویل قرآن با دستورات اخلاقی و دینی همراه بود و دورة جدید که بر رویکرد عقلی به قرآن تأکید می‌شود. لحن مقاله جانبدارانه است و نویسنده در طى مقاله با

بررسی امامت از دیدگاه فرقه اسماعیلیه

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

 

فرقه اسماعيليه يكي از شاخه‌هاي فرعي شيعه به شمار مي‌آيد كه داراي قدمتي بسيار است. اين فرقه در برهه‌هايي از تاريخ داراي شكوه و عظمتي خاص بودند. آنچه در اين نوشتار مي‌آيد گذري بر آموزه امامت از ديدگاه فرقه اسماعيليه است. بر اساس مهم‌ترين يافته‌هاي اين تحقيق فرقه‌ي اسماعيليه كه ريشه آنها به عصر امام صادق علیه‌السلام بر مي‌گردد، وجود امام را در جامعه ضروري دانسته و صفاتي متعالي همچون علم ويژه و عصمت را براي آن لازم مي‌دانند. اسماعيليه وظايف و ويژگي‌هايي خاص براي امام قائل هستند كه از جمله آنها

تأثیرپذیرى تصوف از اسماعیلیه

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

اشاره:

عموم محققان معاصر معتقدند که تصوف متأثر از تعالیم اسماعیلیه بوده و در مباحث خداى ناشناختنى (غیب الغیوب)، قطب و مراد، ولایت و انسان کامل و گرایش هاى گنوسى از آنان بهره برده است. برخى محققان ابن عربى را در تمایلات نوفیثاغورسى، مسئله وحدت وجود، مسئله قطب و اوتاد متأثر از اسماعیلیه دانسته اند. نویسنده در این مقاله در پى آن بوده است که دیدگاه هاى محققان و صاحب نظران را جمع آورى نماید. شواهد تاریخى و مشابهت هاى اعتقادى، از عمده مستندات مدعیان تأثیرپذیرى است، اما نمى توان در مورد مسئله اى مشخص

آقاخان

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

آقاخان، عنوان امامان بخش عمده‌ای از اسماعیلیان نزاری جهان که از دورة فتحعلی‌شاه قاجار (1212-1250ق/1798-1835م) به هنگام پیشوایی حسنعلی‌شاه، چهل و ششمین امام اسماعیلی، اطلاق آن برایشان معمول گردید. اینان به ترتیب عبارتند از: 1. آقاخان اول، محمدحسن حسینی یا حسنعل‌شاه (1219-1298ق/1804-1881م). جدّ وی. میرزاابوالحسن‌خان یا سیدابوالحسن‌خان، معروف به سیّدکَهَکی، حکمران کرمان، چون در حملة لطفعلی‌خان زند به کرمان از حفظ شهر بازماند، از سوی آقامحمدخان قاجار از مقام خود برکنار گردید (الگار، 57-58) و در

عبدالله بن میمون و اسماعیلیان

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

در کتابهاى شیعه بر پایه مندرجات کتابهاى معتبر شیعه، عبداللّه بن میمون یکى از یاران و راویان امام صادق(ع) ـ و نیز احتمالا امام باقر(ع) ـ و مؤلف چند کتاب و از موالى بنى مخزوم و اهل مکّه بوده[1] و هیچ رابطه اى با اهواز و تشکیلات اسماعیلیان نداشته است. اعتماد ما به صحّتِ اظهاراتِ عامّه رجال نویسان شیعى ـ از قدیم و جدید ـ در معرّفى او وقتى بیشتر مى شود که بدانیم:

اوّلا، آنان وقتى در باب هر یک از راویان حدیث به تحقیق مى پردازند، اگر منتسب به هر مذهبى باشد، این نکته را در سرگذشت او یادآور مى

چگونگی تشکیل فرقه اسماعلیه

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

یكی از فرق منشعب شده از شیعه امامیه فرقه اسماعیلیه است كه در حدود قرن دوم هجری از امامیه جدا شد و دارای عقایدی متفاوت از عقاید امامیه می باشد، از آنجائیكه انشعاب این فرقه بر سر امامت اسماعیل بن جعفر ـ علیه السلام ـ بوده لذا در دوره های بعد، ملل و نحل نویسان، مانند حسن بن موسی نوبختی نام اسماعیلیان را بر آنها نهادند. البته طی گذر زمان و به مناسبتهای مختلف بنامهای دیگری نیز نامیده شده اند از جمله، مباركیه، خطّابیه، باطنیه، تعلیمیه، سبعیّه، حشیشیه، ملاحده و قرامطه[1].
چگونگی شكل گیری و بوجود

تفاوت اصول عقائد اسماعیلیه با امامیه

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

تفاوت اصول عقائد اسماعیلیه با امامیه

اسماعيليه يكي از فرقه هاي معروف شيعي است كه بعد از رحلت امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ (148هـ) در موضوع امامت با اماميه دچار اختلاف شده و از شيعه جدا شدند.[1]و طي قرون مختلف، خود دوباره دچار انشعاب شده و به فرقه هاي مختلف با نامهاي گوناگون پديد آمدند و لذا بحث دربارة عقايد همه فرقه ها در اين مختصر ممكن نيست. بنابراين عقايد اسماعيليان اوليه را بررسي مي كنيم و به وجه تفاوت و تمايزشان با شيعه اماميه نيز اشاره اي مي كنيم.
1. اعتقاد اسماعيليان در مورد

اسماعیلیه (پیدایش ، تطورات)

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

يكى از فرقه هاى شيعى كه در اواسط قرن دوم و با اعتقاد به استمرار امامت توسط اسماعيل بن جعفر پديد آمد.پس از شهادت امام صادق (عليه السلام) در سال 148هـ.ق ، شيعيان و پيروان آن حضرت در امر امامت و جانشينى آن بزرگوار دچار اختلاف شدند (المقالات والفرق ، ص79 ; فرق الشيعه ،ص 57 ; الزينة ، ص286 ; الملل والنحل ، ص166).برخى معتقد شدند كه امام صادق (عليه السلام) فرزند ارشد خويش ، اسماعيل را به جانشينى برگزيده و نص امامت را بر او قرار داده است و بدين ترتيب مرگ اسماعيل را انكار نموده ، ادعا كردند كه امر بر

تاریخ اسماعیلیان در ایـران

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

اسماعیلیه یکی از قدیمی­ترین فرقه­های انشعابی شیعه است که منسوب به اسماعیل فرزند ارشد پیشوای ششم شیعیان ـ امام صادق (ع) ـ است. عمده تمرکز اسماعیلیان در کشور مصر بوده است، با وجود این، حضور مستمر و فعال اینان در ایران و قلعه­های الموت از نکات برجستة تاریخ این گروه است. این نوشتار در پی آن است تا سیری از ورود، حضور و انقراض اسماعیلیان در ایران را واکاوی کند. بر اساس مهم­ترین یافته­های این تحقیق، نام اسماعیلیان با حسن صباح پیوندی عمیق دارد، ضمن آنکه جنگ­ و گریزهای ایشان با حکومت­های وقت از مهم­ترین

آقاخانيه (آغاخانيه)

(مدت زمان لازم جهت مطالعه: 1 دقیقه)

آقاخانيه (آغاخانيه): بازماندگان اسماعيليه نزاريه از شاخه الموت هستند ، از آنجا كه امامان اين فرقه ملقب به آقاخان هستند ، آنها را آقاخانيه مى نامند. (اعلام اسماعيليه ، ص 214).در دوره حكومت فاطميون اسماعيلى در مصر ، مستنصرباللّه هشتمين خليفه ، فرزند بزرگ تر خود نزار را به امامت برگزيد. بعد از مرگ مستنصر در سال487ق. افضل جمالى ، فرمانده سپاهيان ، نزار را بركنار و برادرش مستعلى را به خلافت رساند ،اما نزار نپذيرفت و به طرف اسكندريه فرار كرد و در آنجا در همان سال به دست افضل كشته شد (الكامل فى

X