امامت و ولایت

چکيده

در اندیشه روشن امامیه، وجود امام، بعد از نبوت، به ادله عقلی و نقلی، ضروری است؛ اما در این بین یکی از شبهات مطرح این است که آن­ضرورت و انتفاع از آن مرجعیت علمی در عصر غیبت، چگونه توجیه پذیر است و استواری و کارآمدی این ادله، در دوره غیبت چه اندازه است؟ به منظور تثبیت باور امامت و تقویت اعتقاد به مهدویت و به تبع آن، نگاهداشت آموزه‌های وحیانی؛ اعتبار این ادله به بازاندیشی و تحلیل خردورزانه نیاز دارد. این نوشتار با رویکردی عقلی و نقلی و با نگاهی به انگاره‌های تاریخی ناظر به واقع، پاسخ‌هایی

چکيده

با توجه به روايات ائمه، :، وصيت رسول خدا6 يکي از راه‌هاي اثبات امامت است. و اين وصيت در منابع شيعه به دوازده نفر که اولين آن‌ها حضرت علي7 و آخرين آن‌ها حضرت مهدي4 است؛ اشاره مي‌كند. همچنين وصيت مورد استفاده در اثبات امامت در دو قسم مکتوب و آشکار، هر يک داراي ويژگي‌هايي است. در ‌اين نوشتار در مورد وصيت مکتوب گفت وگو و ويژگي‌هاي آن در منابع روايي شيعه واکاوي شده و در نهايت نتيجه اين که در زمان حيات حضرت محمد6، خداي متعال مکتوبي را با دوازده خاتم توسط جبرئيل براي ايشان ارسال و نام ائمه

چکیده

یکی از دلایل امامت امامان دوازدهگانه اهل بیت آیه مودت؛ آیه 23 سوره شوری:  قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَی و روایات مربوط به آن است. بر اساس این روایات، مقصود از «قربی» در آیه شریفه، امیرالمؤمنین علی، فاطمه زهرا و دیگر امامان از ذریه امیرالمؤمنین هستند.

این مطلب مورد اجماع شیعه امامیه است. شماری از عالمان اهل سنت نیز آن را به‌ویژه درباره اهل کسا پذیرفته‌اند. در این آیه شریفه، مودت خویشاوندان پیامبر به

چكيده

ضرورت وجود امام و حجت آسماني در هر زمان، از ديرباز در بيان پيشوايان و انديشمندان ديني مطرح بوده و بر آن دلايلي اقامه شده است. غيبت و عدم حضور ظاهري امام مهدي و سؤالات مربوط گوياي آن است كه وجوب وجود امام معصوم بر کره زمين و آثار مترّتب بر وجودشان به تحليل بيش‌تري نياز دارد. از اين رو، ما همچنان با اين پرسش روبه‌رو هستيم: وجوب وجود امام معصوم و حجت خدا با بدن عنصري و خاکي بر روي زمين حتي در صورت غيبت ايشان چگونه قابل تبيين بوده و چه آثاري بر آن مترتّب است؟ به نظر مي­رسد دليل واسطه فيض

چکيده

يکي از ويژگي‌هاي حجت‌هاي الاهي، دارابودن علم مخصوص امامت است. متکلمان و محدثان شيعه گستره‌هايي را براي اين علم تعريف کرده كه در ميان ديدگاه‌هاي آنان، حداقل‌ها و حداکثر‌هايي وجود دارد. آنچه مورد اتفاق شيعيان است، علم امام به حلال و حرام الاهي و معارف قرآني است که از جمله معارف قرآني، علم به قرائت صحيح مي‌باشد؛ اما در برخي موارد، مانند توانايي سخن گفتن به تمام زبان‌هاي دنيا، ميان متکلماني همچون شيخ مفيد و محدثاني مانند شيخ صدوق اختلاف ديدگاه وجود دارد. شيخ مفيد اين محدوده را واجب عقلي

چکيده

تدوين الگوي اسلامي پيشرفت، از جمله دغدغه‌هاي سال‌هاي اخير حضرت آيت الله خامنه‌اي براي بهبود کارآيي نظام اسلامي در مسير دستيابي به آرمان‌هاي آن و تحقق تمدن نوين اسلامي در جهان است. از سوي ديگر، آرمان مهدويت و انتظار موعود، افق مطلوب انقلاب اسلامي و جهت‌گيري فعاليت‌ها و سياست‌گذاري‌هاي آن در انديشه ايشان و نيز در انديشه امام خميني به عنوان رهبران اين انقلاب بوده است. اين نوشتار در صدد بررسي مناسبات آموزه انتظار ظهور و حکومت مهدوي، با الگوي پيشرفت و کارکردهاي اين آموزه در تدوين الگوي

چکيده

اصل «امامت»، از بنيادي‌ترين اصول مذهب اماميه است كه در ساحت‌هاي گوناگون تحليل شده است. علامه طباطبايي در اين زمينه تحليلي مبتني بر مابعدطبيعت متعالي صدرايي دارد که آن را به گونه ابتکاري در ساحت قرآن آشکارکرده است. در ميان مباني مابعدطبيعي اين مقوله قريب‌ترين آن‌ها، پذيرش ملکوت و وجه امري اشيا در برابر ناسوت و وجه خلقي اشيا است. بر اساس اين مبنا و تحليل، امامت به معناى مطلق هدايت نيست، بلكه به معناى هدايتى است كه به امر الاهى صورت مي‌گيرد؛ امري كه قرآن آن را «ملكوت» خوانده و وجه ديگرى

چکيده

تحليل وجود امام در ميان پارادايم­هاي فکري و معرفتي تشيع، نقشي اساسي درحوزه مطالعات ديني عهده­دار است. تحليل جامع، خرد ورزانه و انديشه­ورانه، ساحت­هاي گوناگون مسئله امامت، مي­تواند روي­آوردهاي هنجاري و معرفت شناختي متعددي را به ارمغان آورد.

دراين ميان، «ضرورت وجود امام از سوي خدا»، به­عنوان ضرورتي عقلي در تفکر غالب مکتب اماميه، تحليلي نظام مند و منطقي را مي­طلبد.

اين نوشتار، مقوله ضرورت وجود امام را با رويکرد عقلي و برهاني، با محوريت انديشه و آثار